Air India’nın 13 Yıl Unuttuğu 737-200’ün Park Ücreti Dudak Uçuklattı
11 Aralık 2025 — Ekonomi365 Haber Merkezi
Hindistan’ın ulusal taşıyıcısı Air India, Kolkata Havalimanı’nın ücra bir köşesinde 13 yıldır terk edilmiş halde bekleyen bir Boeing 737-200’ü yeniden “keşfetti”. 43 yaşındaki uçak, VT-EHH tesciliyle son kez 2012’de uçtu; ardından yalnızca apronun uzak bir noktasına çekilmekle kalmadı, şirketin resmi varlık kayıtlarından da tamamen “silindi”. Unutulan bu gövdenin yıllar boyunca havalimanına toplam 120.000 dolar apron (park) ücreti yüklediği ortaya çıktı.
Uçak, 13 yıl boyunca ne amortisman tablolarında, ne sigorta poliçelerinde, ne bakım planlarında ne de finansal varlık listelerinde yer aldı. Kağıt üzerinde adeta hiç var olmamıştı.
Unutulan Uçağı Havalimanı Hatırlattı
Hikâyenin başlangıcı, Kolkata Havalimanı yönetiminin, apronun uzak bir bölümünde yıllardır atıl halde bekleyen eski 737 gövdesinin kaldırılmasını talep etmesiyle ortaya çıktı. Talep Air India’ya iletildiğinde yeni yönetim uçağın statüsünü incelemek için iç denetim başlattı.
Yapılan incelemelerde, VT-EHH kodlu uçağın hiçbir resmi varlık (asset) kaydında bulunmadığı belirlendi. Ne amortisman çizelgeleri, ne sigorta dosyaları, ne de bakım-destek sistemleri bu uçağın varlığından haberdardı. Yıllar içinde muhasebe defterleri yenilenmiş, dijital kayıtlar taşınmış, ancak VT-EHH aşama aşama bürokrasinin satır aralarından kayarak görünmez hâle gelmişti.
Devlet Dönemi Yönetim Açığı: Park Ücretini de Kayıtlar “Unuttu”
VT-EHH’nin hikâyesi, Air India’nın devlet mülkiyetinde olduğu yıllardaki dağınık ve verimsiz varlık yönetim sistemine dayanıyor. Uçağın kayıtlardan düşmüş olması, bugünkü yönetimin değil, geçmiş dönem muhasebe altyapısının bir mirasıydı.
O dönem kullanılan dağınık veri tabanları; amortisman hesapları, asset envanteri, park ücreti, bakım maliyetleri ve sigorta yükümlülüklerini birbirine bağlayamıyordu. Bu nedenle uçağın resmi hayatı bittiğinde ne sistemden silindi, ne satıldı ne de hurdaya ayrıldı. Sonuç olarak VT-EHH, 13 yıl boyunca apronun bir kenarında unutulurken, yalnızca park ücreti olarak toplam 120.000 dolar havalimanına ödenmiş oldu. Bu da mali yükün dolaylı olarak vergi mükellefine yansıdığı anlamına geliyor.
1982’den 2012’ye: Bir Uçağın Uzun Yolculuğu
VT-EHH, 1982’de Indian Airlines filosuna teslim edildi. Uzun yıllar Hindistan iç hatlarında uçtu, daha sonra grup şirketi Alliance Air tarafından işletildi. 2007’de kargo uçağına dönüştürülerek India Post için hizmet vermeye başladı.
2012’de operasyonel ömrünü tamamladığında uçak satılmadı, hurdaya ayrılmadı; bunun yerine Kolkata Havalimanı’nın uzak bir köşesine çekilip kaderine terk edildi. Tarihsel kaynaklar VT-EHH’nin bir dönem başka bir 737-200 olan VT-EGG ile yan yana park edildiğini aktarıyor. VT-EGG daha sonra sökülüp Rajasthan’da restoran haline getirilirken, VT-EHH için yıllarca “Delhi’ye taşındı”, “restoran oldu” gibi söylentiler dolaştı. Ancak Air India’nın açıklaması bu iddiaları net biçimde çürüttü: Uçak hiç Kolkata’dan ayrılmamıştı.
CEO’dan Çarpıcı İtiraf: “Kayıtlarda Fiilen Yoktu”
Air India CEO’su Campbell Wilson, çalışanlara gönderdiği iç notta, VT-EHH’nin şirketin temel sabit varlık sistemlerinde yer almadığını, dolayısıyla Tata Group’un Air India’yı satın alma sürecinde şirket değerlemesine dahi dahil edilmediğini söyledi.
Wilson, eski sistemde “iyi yönetilen havayollarında standart olan sabit varlık modellerinin” bulunmadığını belirterek; amortisman, park ücretleri, sigorta yükümlülükleri ve bakım döngülerinin sağlıklı takip edilemediğini vurguladı. Başka bir deyişle, VT-EHH sadece apronun değil, aynı zamanda şirketin kurumsal hafızasının da dışına düşmüştü.
Tata Döneminde Büyük Temizlik
“Kayıp Boeing” vakası, Tata Group’un Air India’yı devralmasının ardından başlattığı organizasyonel temizlik ve modernizasyon sürecini gözler önüne seriyor.
Yeni yönetim; IT altyapısı, tedarikçi yönetimi, insan kaynağı, varlık envanteri ve operasyonel süreçlerde kapsamlı bir yeniden yapılanma yürütüyor. Arşivlerde yıllardır dokunulmamış belgeler taranıyor, dijital ve fiziksel kayıtlar karşılaştırılıyor, unutulmuş asset dosyaları tek tek gün yüzüne çıkarılıyor.
VT-EHH’nin satışı kısa süre önce tamamlandı; ancak uçağın kime ve hangi bedele satıldığı açıklanmadı.
Sistemik Açığın Sembolü
VT-EHH vakası ilk bakışta “tek bir uçaklık hata” gibi görünse de uzmanlara göre sorun bundan çok daha derin. Güncel olmayan varlık yönetimi; emniyet, sigorta, finansal planlama ve operasyonel hazırlık gibi kritik alanlarda ciddi riskler oluşturabiliyor.
Tata sonrası yürütülen denetimlerin, yalnızca VT-EHH gibi dramatik örnekleri değil, geçmişten kalan yüzlerce küçük kayıt hatasını da temizlemek üzere sürdüğü belirtiliyor.
Eski ile Yeni Air India Arasındaki Çizgi
Air India’nın 43 yaşındaki “kayıp” Boeing’i, aslında bir uçaktan çok daha fazlasını simgeliyor: devlet dönemindeki dağınık yönetim anlayışı ile Tata Group’un getirdiği kurumsal disiplin arasındaki keskin farkı.
Yıllarca kimsenin hatırlamadığı bir uçağın, iç denetimle ortaya çıkarılması; Hindistan havacılığında sıkça tartışılan şeffaflık, veri yönetimi ve yönetişim standartlarının önemini yeniden gündeme taşıyor.
Uçak artık Air India envanterinde yer almasa da VT-EHH vakası, şirketin yeni döneminde “hangi hataların bir daha tekrarlanmayacağının” en çarpıcı örneklerinden biri olarak tarihe geçiyor.